Mijn eigen ‘plan’ talent 🙈
We hebben allemaal te maken met stress. En ja, ik ben er zelf ook erg goed in🫣Zo zat ik de afgelopen weken zo’n beetje dag en nacht op kantoor om de cursus ‘Vermoeidheid, stress en burn-out’ te schrijven. Ik vind het erg belangrijk dat de technische informatie uit mijn opleidingen in begrijpelijke taal op papier komt. Dat bleek toch meer werk te zijn dan in van tevoren had gedacht. De basis die staat ondertussen en nu mag ik met de creatieve werkzaamheden beginnen. Het maken van een e-book en PowerPointpresentatie.
‘Je bent het resultaat van de keuzes die je maakt’
Dit is een zin om zo af en toe bewust bij stil te staan. Maak jij keuzes die goed zijn voor jou? Volg jij je hart? Zitten je hart en hoofd op één lijn met elkaar? Of doe je de dingen die je doet omdat het nu eenmaal zo hoort, of om aan de verwachtingen van anderen te voldoen? De laatste twee zijn 'het recept' om opgebrand te raken.
De afgelopen weken voelde ik aan 'alles' dat ik niet goed bezig was. Ik had de keuze om mij aan mijn geplande cursussen op de agenda te houden of om 'om te denken'. Ga ik het hele jaar als een gek door met schrijven, naast mijn andere werkzaamheden en word ik thuis ‘die vrouw' die op zondag het vlees snijd. Of ga ik er iets mee te doen? Met schaamrood op de wangen moet ik dan toch echt bekennen dat ik weer net iets te enthousiast was in mijn planning. En ja, dat gebeurt mij wel vaker en hoort blijkbaar een beetje bij mij. Toch verzet ik liever nu wat afspraken dan aan het einde van het jaar met een burn-out op de bank te belanden. Ik zie door mijn werk maar al te vaak wat voor een ellende dat met zich meebrengt.
Van stress naar burn-out
Iedere dag hebben we te maken met verschillende stressprikkels. De soort, hoeveelheid en intensiteit van de stressprikkels bepaalt of jij last krijgt van stress gerelateerde klachten. In een blogbericht dat ik pas nog over chronische stress schreef vertelde ik over de enorme waslijst met klachten die gerelateerd worden aan stress. Er is helaas (nog) geen stressmeter op de markt die precies kan aangeven wat ons stressniveau is en wanneer het tijd wordt om maatregelen te nemen. Het is wel mogelijk om regelmatig even ‘in te checken’ bij jezelf. Even stil staan bij je gevoel, je ademhaling, de pols te voelen, de bloeddruk te meten of zelfs de hoeveelheid adrenaline, cortisol en de balans tussen andere stresshormonen te laten bepalen in je bloed of speeksel.
Verschillende stressfactoren
Vanuit de oertijd kenden we maar een paar vormen van stress, waaronder: angst, dorst, warmte, kou, honger en pijn. Tegenwoordig hebben we te maken met veel meer stressfactoren. Het is dan ook niet gek dat er tegenwoordig zoveel mensen langdurig thuis zitten met een burn-out. Een aantal voorbeelden van stressfactoren in deze tijd zijn:
Fysicochemische stress
Roken, medicatie, milieuvervuiling, chemische stoffen, weekmakers, additieven en e-nummers, pesticiden, transvetzuren, te veel verzadigde vetzuren, industrieel bewerkte voeding, allergenen, straling, lawaai, alcohol, blauwlicht en kunstlicht.
Biologische stress
Ziekte, virussen, bacteriën, tekort aan energie op celniveau, uitputting, operatie, verwonding, pijn, te weinig beweging, topsport, teveel of te weinig eten, tekort aan koude prikkels en een gebrek aan slaap.
Mentale stress
Zorgen maken, verdriet, angst, trauma, spanning, negativiteit, hulpeloosheid, boosheid, malende gedachten, jaloezie, eenzaamheid en schuld.
Sociale stress
Relatieproblemen, een echtscheiding, er niet bij horen, tegen andere opkijken, problemen op school of het werk of schulden.
Inzicht helpt
Ik heb regelmatig mensen met een burn-out in mijn praktijk. Ze komen voor informatie over aanvullende mogelijkheden om het herstelproces te bevorderen. Ze zitten soms al langer dan een jaar thuis, maar voelen zich nog steeds futloos. Ze vertellen dat zij zichzelf niet meer herkennen en over de problemen die dit met zich mee brengt in de relatie tot de mensen om hen heen. Meestal hebben ze al geleerd om de beschikbare energie beter te verdelen over de dag en hebben therapeutische gesprekken gevolgd om erachter te komen welke ‘triggers’ de burn-out veroorzaakt hebben. Toch lukt het niet om weer aan het werk te gaan of te genieten van de kleine dingen in het leven.
Zodra mensen zich in mijn praktijk melden begin ik met het geven van inzicht. We starten met de uitleg over wat er nu precies gebeurt in je lichaam bij chronische stress. Over de klachten die meestal beginnen met vermoeidheid tot het ontstaan van en een burn-out. Daarbij spelen de drie regelsystemen en fasen van stress een grote rol.
Drie regelsystemen
Het lastige met alle voorgenoemde vormen van stress is dat je hersenen stress door negatieve gedachten of zorgen niet kan onderscheiden van stress veroorzaakt door ziekte of een levensbedreigende omstandigheid. Het veroorzaakt dezelfde lichamelijke en mentale stressreactie. Hierboven heb je gelezen over de vele stressfactoren waar we tegenwoordig mee te maken hebben. Het dan ook een behoorlijke uitdaging geworden om in de huidige tijd 'in balans' te blijven.
Je lichaam heeft drie verschillende regelsystemen om met stress om te gaan, ook wel de stressassen genoemd. Hierbij is een belangrijke rol weggelegd voor je hormonen en neurotransmitters. Dit zijn de boodschappers die alle communicatieprocessen in het lichaam regelen. Je kunt ze omschrijven als de postbodes die de opdracht hebben om de juiste ‘boodschap’ op het juiste ‘moment’ door te geven. We hebben hierbij feedbacksystemen voor het opstarten en stopzetten van deze taken:
- Negatieve feedback: stop maar met produceren, het gaat goed hier.
- Positieve feedback: door produceren graag, we zijn nog niet klaar.
De regelsystemen zijn altijd aan het werk om een balans te houden in je lichaam. Werkt dit goed dan heb je een flinke dosis energie, zit je mentaal lekker in je vel en heb je geen last van pijntjes of andere belemmerende factoren. Gaat er teveel energie naar één as dan raak je uit balans.
De drie regelsystemen worden ook wel stressassen genoemd:
- HPA as = gericht op de bijnieren, de A van Adrenals (bijnieren)
- HPT as = gericht op de schildklier, de T van Thyroïd (schildklier)
- HPG as = gericht op de geslachtshormonen, G van Gonaden (geslachtsorganen)
Bij langdurige stress, geeft je instinct prioriteit aan de (HPA as). Met als gevolg dat twee andere regelsystemen die van dezelfde route in je lichaam (pathway) gebruik maken, te lijden hebben onder de stress. Dit is de schildklier-as (HPT as) en de geslachtshormonen-as (HPG as). Alle functies die met je schildklier of de geslachtshormonen te maken hebben krijgen daardoor minder energie toebedeelt.
Tegenwoordig zijn er dan ook steeds meer mensen met schildklier- en vruchtbaarheidsproblemen. Ik blijf mij erover verbazen dat er tijdens de behandeling van schildklier- en vruchtbaarheidsproblemen geen aandacht is voor uitleg over de veranderingen in de voorgenoemde regelsystemen.
Drie fasen van stress
In drie stappen, ook wel de fasen van stress genoemd ga je van energiek en vrolijk naar volledige uitputting:
Fase 1 = de alarmfase
Fase 2 = de aanpassingsfase
Fase 3 = de uitputtingsfase
In deze drie fasen van stress veranderd de verdeling van energie tussen de drie regelsystemen en er ontstaat een probleem met de opbouw van hormonen en neurotransmitters. In fase drie spreken we van een burn-out. Je lichaam raakt stuurloos omdat de ‘boodschappers niet meer in staat zijn de juiste ‘boodschap’ op het juiste ‘moment’ door te geven. Dat kan ook niet als je bedenkt dat alle bouw-, brand-, bescherm- en herstelstofjes die we binnen krijgen door onder anderen voeding op gaan aan het instant houden van de stressreactie. Hier heb je zelf helaas geen invloed op. Jouw hersenen bepalen waar de beschikbare energie aan uitgegeven wordt.
Luister jij naar je hart of kies je voor zekerheid?
Om een burn-out te voorkomen is het ontzettend belangrijk dat je hart en hoofd op één lijn zitten met elkaar. Zo kan een drukke baan met lange werkdagen je toch energie geven als je er plezier in hebt. Iedereen kent dat moment waarop je aan alles voelt dat iets de juiste keuze is. Je voelt je energiek en alles in jouw lichaam schreeuwt: ja, dit is de route die ik moet nemen, wat de rest van de wereld daar ook van vindt. Toch nemen maar weinig mensen daadwerkelijk die route. Waarom? Omdat we liever kiezen voor zekerheid, of beter gezegd: de illusie van zekerheid. We vinden geluk en vrijheid heel belangrijk, maar iets in ons vindt veiligheid nóg belangrijker.
Wanneer jij met je hoofd niet de juiste keuzes kunt maken die goed voor je zijn, doet je lichaam dat voor jou. De aanhoudende vermoeidheid of gezondheidsklachten zijn bedoelt om je tot halt te roepen. Het is dan ook ontzettend belangrijk om naar je lichaam te luisteren en de klachten serieus te nemen.
Maar Brigitta, wat doe jij dan precies?
Al mijn diensten zijn gericht op educatie over de werking van het lichaam. Zodra je begrijpt waar jouw klachten vandaan komen, kun je actief aan de slag met het herstelproces. Bij een burn-out is het ontzettend nuttig om te begrijpen dat alle klachten die erbij horen heel goed te verklaren zijn. Dit neemt meestal al een groot deel van de onzekerheid weg. Voor ondersteuning van het herstelproces beginnen we dan ook eerst met uitleg over de werking van je lichaam. Stap voor stap gaan we aan de slag om meer energiecentrales (mitochondriën) in alle lichaamscellen aan te maken en je hormonen en neurotransmitters weer op de rit te krijgen.
Dit doen we door te onderzoeken of alle voedingstoffen voor opbouw van hormonen en neurotransmitters in je voeding voor komen. Achterhalen of er verstorende factoren zijn bij de opname van voedingsstoffen in het spijsverteringsproces. Ontdekken welke aanvullende voedingsstoffen ondersteuning bieden om het proces te versnellen en we gaan aan de slag om jouw lichaam uit de ‘stressstand’ te halen.
In mijn praktijk zie ik dat een actieve houding in het herstelproces de hersteltijd enorm kan verkorten. Mensen komen meestal binnen relatief korte tijd weer goed in hun vel te zitten en krijgen automatisch zin om in actie te komen. Dat is de belangrijkste stap in het herstelproces.
Het is dan ook zeer aantrekkelijk voor werkgevers om werknemers in dit proces te ondersteunen. Wanneer een personeelslid met regelmatig terugkerende gezondheidsklachten of een burn-out zelf gemotiveerd is om het herstelproces te bevorderen dan is de kans groot dat een werkgever aan de onkosten voor een aanvullende behandelmethoden bijdraagt. Ga hierover in gesprek met je werkgever. De kosten voor aanvullende behandelmethoden zijn slechts een fractie van de loonkosten bij langdurige ziekte. In een vrijblijvend gesprek vertel ik je graag meer over de mogelijkheden op dit gebied.
De laatste vijf plekjes
Wil jij alles leren over de rol van stress in relatie tot gezondheidsklachten, overgewicht en een burn-out? Wil je begrijpen hoe het zit met de verdeling van energie tussen de drie regelsystemen en fasen van stress? Ontdekken op welke manier jij zelf actie kunt ondernemen in het herstelproces?
Dan is de cursus
‘Vermoeidheid, stress en burn-out’
iets voor jou!
Naast een avondvullend programma, waarbij uitgebreid aandacht is voor vragen van de deelnemers ontvang je een e-book waarin alle informatie, tips en adviezen volledig uitgeschreven staan. Leer waar jouw aandachtspunten voor de toekomst liggen en wat nodig is voor herstel van de klachten.
Wacht niet te lang met je aanmelding
Voor dinsdagavond 02-05-2023 heb ik nog slechts vijf plekjes beschikbaar. Mocht je deze avond niet kunnen deelnemen of als deze datum volgeboekt is mag je je gegevens doorgeven aan: info@natuurlijkfitmetbrigitta.nl. Je ontvangt automatisch bericht wanneer de volgende cursus van start gaat.
Zorg goed voor jezelf!
Liefs, Brigitta
Reactie plaatsen
Reacties